เหตุการณ์ Tulip Mania

ทิวลิปเมเนีย (Tulip Mania) เป็นเหตุกาณ์ที่เกิดขึ้นในยุค Golden Age ของเนเธอร์แลนด์ โดยตรงกับช่วงปลายทศวรรษที่ 1630 ซึ่งราคาสัญญาซื้อขายล่วงหน้าสำหรับสิทธิ์ในการซื้อดอกทิวลิปพุ่งสูงขึ้นอย่างมาก ก่อนที่จะล่มสลายลง โดย ณ จุดสูงสุดของเหตุการณ์ทิวลิปเมเนีย เกิดขึ้นในเดือนกุมภาพันธ์ คศ. 1637 ราคาทิวลิปบางดอกสูงกว่าเงินเดือนของแรงงานฝีมือถึง 12 เท่า

การเข้ามาของดอกทิวลิปในยุโรปและความนิยม

ดอกทิวลิปถูกนำเข้ามาในยุโรปครั้งแรกโดยทูตของประเทศตุรกี โดยนำดอกพร้อมเมล็ดพันธ์เข้ามาในเมืองเวียนนา (ปัจจุบันคือประเทศออสเตรีย) จากนั้นความนิยมในดอกทิวลิปได้แพร่กระจายไปยังหลายเมืองใหญ่ รวมถึงอัมสเตอร์ดัม ความนิยมในดอกทิวลิปนั้นสูงขึ้นอย่างรวดเร็ว ควบคู่ไปกับการค้าของเนเธอร์แลนด์ เพียงแค่พ่อค้าชาวดัตช์ออกเรือไปค้าขายเที่ยวนึง ก็สามารถทำกำไรจากการขายสินค้าได้ถึง 4 เท่าตัว จนมีเศรษฐีใหม่มากมาย เมื่อเศรษฐีมีเงินแล้วก็มีค่านิยมในการสร้างบ้านหลังใหญ่ โดยปลูกสวนดอกไม้ไว้รอบบ้านเพื่อแสดงสถานะ โดยปลูกดอกไม้ที่หายากเพื่อแสดงถึงความมั่งคั่งของตนเอง ดอกไม้นั่นก็คือทิวลิปนั่นเอง ด้วยเหตุนี้ดอกทิวลิปจึงมีค่ามากไปโดยปริยาย

ดอกทิวลิปเข้าสู่การเก็งกำไร

ในปี 1620 ราคาของดอกทิวลิปสูงมากอย่างแทบไม่น่าเชื่อ ผู้คนยอมขายบ้านทั้งหลัง เงินเก็บทั้งชีวิต รวมถึงสินทรัพย์อื่นๆ เพื่อแลกกับทิวลิปลายหายากพิเศษ เรื่องราวบานปลายถึงขนาดว่าในปี คศ.1633 ชาวดัตช์แทบจะใช้หัวทิวลิปซื้อของแพงๆ แทนเงินสด และหัวทิลลิปที่ใช้แทนเงินจะมีการเปลี่ยนมือกันกว่า 10 ครั้งต่อวันเลยทีเดียว แน่นอนว่าราคาที่สูงทะลุฟ้าของทิวลิปเป็นเพราะอรงเก็งกำไรจนเกิดฟองสบู่ขนาดใหญ่ ซึ่งไม่ได้สะท้อนมูลค่าที่แท้จริงของดอกไม้เลย ในปีคศ.1637 ณ จุดสูงสุดของฟองสบู่ทิวลิป ก่อนที่จะแตกเกิดจากการที่กลุ่มคนจำนวนหนึ่งเริ่มขายทิวลิปทิ้งเพื่อทำกำไร จุดชนวน domino effect ส่งผลให้ราคาเริ่มลดลงเรื่อยๆ จนชาวดัตช์เริ่มตระหนักว่า นี่เรายอมขายบ้านทั้งหลังเพื่อซื้อดอกไม้ดอกเดียวได้ยังไงวะ ผู้คนสูญเสียความเชื่อมั่นในดอกทิวลิปในระยะเวลาอันสั้น และราคาก็ดิ่งลงอย่างรวดเร็วจนแทบไม่เหลือค่าในช่วงเวลาไม่กี่เดือน นอกจากนั้นยังส่งผลให้เศรษฐกิจดัตช์ถดถอยโดยทันทีอีกด้วย

เกร็ดความรู้

ในปีคศ. 1637 ดอกทิวลิป พันธุ์ Viceroy มีราคาสูงถึง 4,200 guilders ในสมัยนั้นจะมีค่าประมาณ 70,000 บาท แต่เมื่อคำนวนกับอัตราเงินเฟ้อแล้วจะสูงถึง 1.5 ล้านบาทในปี 2021